Gisteren was de eindpresentatie van mijn yogalerarenopleiding. Na een best wel wervelende intro hield ieder van ons vijf een persoonlijk verhaal.
Mijn verhaal ging over pratyahara. Pratyahara is de verstilling van de zintuigen. Hoewel dit aspect van yoga soms wat ondergesneeuwd lijkt te worden door al die andere facetten, vormt het voor mij de kers op mijn yogataart. Het is dan ook altijd aanwezig als ik yoga doe.
Dat heeft vast alles te maken met de jaren dat ik als wijnschrijfster werkte, met dagen waarop ik 80 wijnen op een dag proefde. Met mijn zintuigen ging ik dan op zoek naar de kwaliteit van een wijn, zijn kracht of charme. Het was werk dat me veel plezier gaf. Het paste ook bij me, in de zin dat je op mijn voorhoofd een stempel hoog sensitief kunt vinden. Je zou het ook licht geraakt kunnen noemen. Als kind kon je me uit de woonkamer naar mijn moeder in de keuken horen roepen; ‘mama er brandt iets aan’.
Het zo volop met mijn zintuigen bezig zijn gaf me plezier. Inmiddels vraag ik me af of het me ook het gevoel gaf dat ik zinnig bezig was. Vergelijkbaar met het fanatiek op een scherm gericht zijn, waarbij de ogen als zintuig een topprestatie leveren. Zou je zintuig kunnen vertalen als instrument voor (de) zin. Ik ben er nog niet uit, maar dat werken op smartphones, tablets en pc ziet er altijd wel zinnig uit en geeft best een zinnig gevoel.
Iedereen zal bekend zijn met vierkante ogen na een dag computeren. Na dagen vol met wijnproeven had ik daarbij een driehoekige neus en zeskantige keel.
Wellicht is het daarom, dat ik 3,5 jaar geleden zo opleefde van de pratyahara-oefening tijdens de yogaweek van Gert (van Leeuwen) in Frankrijk. Het was een van de redenen dat ik verkoos om de lerarenopleiding bij hem te gaan doen. De oefening bestaat uit het tot rust brengen van de dynamiek in de ogen. Vanuit een algehele lichamelijk rust lukt het goed om de ogen niet meer heen en weer te laten schieten, maar ze rustig in het midden te houden. Door vanuit een afstand de ogen waar te nemen – de achterkant van het hoofd is daar een goede plek voor – wordt ook de focus in de ogen milder, minder. Als je dan je ogen opent en naar een punt kijkt zonder de focus er opnieuw in te brengen valt op dat je veel breder ziet. Tegelijkertijd valt de mentale rust op. De ogen reageren blijkbaar op mentale bewegingen en andersom. Dat is ook een bekend fenomeen in de REM-slaap, waarin de Rapid Eye Movement gepaard gaat met allerlei hectiek in de hersenen. Op vergelijkbare wijze kun je oren, neus, keel en zelfs huid tot rust brengen. Een uitgebreide oefening kun je vinden op de meditatie-cd van Gert.
De oefening van Gert luister ik met grote regelmaat, maar onbewust heb ik het ook altijd toegepast tijdens de asana’s, de houdingen. Bijvoorbeeld door de ogen te sluiten. Een tijd heb ik zelfs asana-series gedaan met oordoppen in. Door me af te sluiten voor alle indrukken van buiten kon ik me volop richten op mijn innerlijke ervaringen.
Even een uitstapje: als kind bedacht ik een spel. Ik probeerde te luisteren naar pratende mensen zonder te begrijpen. Ik was nieuwsgierig hoe het Nederlands zou klinken voor buitenlanders. ‘Doe is’, zou Gert nu zeggen. Dat is nog eens verstilling. Het is me tot nu toe verschillende keren gelukt. Zo gewoon is het blijkbaar om te ontleden en te willen begrijpen. Maar terug naar de yogamat.
Nu ik leraar ben probeer ik de ervaringen in mijn innerlijke wereld te delen met de mensen buiten me en ik wil inspelen op hetgeen ik bij mijn leerlingen zie. Dit verbinden en overbruggen lukt alleen met veerkrachtige zintuigen die makkelijk heen en weer bewegen tussen verstilling met een breed blikveld en focus met een puntige blik. Dat is niet altijd makkelijk, maar als het lukt geeft het me een grote kick! Die kers op de taart dus.
Graag wil ik hier nogmaals alle bijzondere docenten bedanken: Gert, Heiltje, Paul en Jacoline. Verder natuurlijk Freerk en Maup en Jet – die gistermiddag ook zo genoten, mijn studiegenoten met wie ik de presentatie deed: Zita, Mila, Charles en Tanje and last but not least mijn vrienden die altijd hun nadrukkelijke interesse in de opleiding toonden: Ellen, Stéphanie, Marten, Olav, Jur, Lisanne en Cathelijne. Met jullie is het nog veel mooier. Dank!
Lijf's: de vreugdevolle ontspanning die ontstaat als - zijn in je lijf, mag zijn 